Ustawa zakłada fundamentalne zmiany w zakresie wysokości składki zdrowotnej dla osób prowadzących działalność gospodarczą, ponieważ będzie ona uzależniona od dochodu oraz wybranego sposobu opodatkowania.

Dotychczas składka zdrowotna była jednakowa dla wszystkich osób prowadzących działalność gospodarczą. W roku 2021 wynosiła 381,81 zł i nie była zależna od dochodu. Dodatkowo, 86% opłacanej składki (328,78 zł) podlegało do tej pory odliczeniu od podatku dochodowego.

Od 2022 roku składka zdrowotna nie będzie podlegać odliczeniu od podatku dochodowego.

Podatnik, który po zakończeniu roku będzie miał nadpłatę składki zdrowotnej, będzie miał zaledwie miesiąc na to, by wystąpić o jej zwrot. Wniosku złożonego później ZUS nie rozpatrzy. Na jego przesłanie będzie tylko miesiąc od upływu terminu na złożenie rocznego zeznania PIT, czyli licząc od 30 kwietnia. Problem pojawi się również, gdy przedsiębiorca po trzech czy czterech latach skoryguje zeznanie. Ordynacja podatkowa przewiduje na korektę rozliczeń pięć lat, ale z treści ustawy wynika, że jeśli nadpłata składek zdrowotnych zostanie raz oddana, to rozliczenie uznane jest za „ostateczne”. Niepokojąco wygląda także termin przewidziany na oddanie nadpłaconych pieniędzy przez ZUS. Ma być on liczony nie od momentu złożenia wniosku, ale nie później niż w terminie trzech miesięcy, licząc od 30 kwietnia następnego roku. ZUS będzie miał czas na zwrot nadpłat do końca lipca, nawet gdy podatnik złoży wniosek w połowie lutego.

Składka zdrowotna dla przedsiębiorców rozliczających się według skali podatkowej wyniesie 9% dochodu i nie będzie możliwości odliczenia jej od podatku.

W przypadku, kiedy w danym miesiącu podatnik poniesie stratę lub jego dochód będzie równy bądź niższy od płacy minimalnej (w 2022 roku – 3.010 zł) składka wynosić będzie 9% płacy minimalnej. W przyszłym roku najniższa składka wyniesie w takim wypadku 270,90 zł.

Przepisy przewidują mechanizm ulgi dla klasy średniej. Obejmie on przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych, których dochody wynoszą od 68 412 zł do 133 692 zł rocznie. Założeniem nowej ulgi jest zrekompensowanie podwyżki składki zdrowotnej tak, aby całokształt zmian podatkowych pozostał neutralny finansowo.

Wysokość składki zdrowotnej dla przedsiębiorców rozliczających się według podatku liniowego wyniesie 4,9% dochodu z zastrzeżeniem, że składka zdrowotna nie będzie mogła być niższa niż 9% najniższego wynagrodzenia. Ponieważ w 2022 roku płaca minimalna wyniesie 3.010 zł brutto, to składka zdrowotna wyniesie co najmniej 270,90 zł. Tak jak w przypadku zasad ogólnych, składka nie będzie podlegała odliczeniu od podatku.

Składka zdrowotna w przypadku podatników rozliczających się ryczałtem będzie uzależniona od przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia oraz przychodów osiąganych w ciągu roku przez przedsiębiorcę:

  1. przy przychodach rocznych do 60 tys. zł podstawa wyniesie 60% przeciętnego wynagrodzenia – w 2022 roku składka wyniesie 305,56 zł miesięcznie,
  2. przy przychodach rocznych od 60 tys. zł do 300 tys. zł podstawa wyniesie 100% przeciętnego wynagrodzenia – w 2022 roku składka wyniesie 509,27 zł miesięcznie,
  3. przy przychodach rocznych ponad 300 tys. zł podstawa wyniesie 180% przeciętnego wynagrodzenia – w 2022 roku składka wyniesie 916,68 zł miesięcznie.

Składka zdrowotna nie będzie podlegać odliczeniu od podatku.

Wysokość składki zdrowotnej dla podatników rozliczających się w oparciu o kartę podatkową wyniesie 9% minimalnego wynagrodzenia. W 2022 roku składka wyniesie 270,90 zł miesięcznie. Tak jak przy innych formach opodatkowania, składka zdrowotna nie będzie podlegać odliczeniu od podatku.